مسجد رستم پاشا

یکی از لقب‌های دیگر شهر استانبول، شهر مساجد است. در زمان عثمانی تعداد زیادی مسجد ساخته شد و استانبول را به یکی از مراکز اصلی جاذبه‌های گردشگری اسلامی تبدیل کرد. مسجد ایاصوفیه، مسجد آبی یا سلطان احمد، مسجد سلیمانیه، مسجد اورتاکوی، مسجد جدید و … تنها تعدادی از جاهای دیدنی استانبول است که هرکدام گردشگران و توریست‌های زیادی را به سمت ترکیه و استانبول می‌کشاند.

مسجد جامع رستم پاشا، در نزدیکی بازار ادویه یا بازار مصری‌ها و در حاشیه خلیج شاخ طلایی قرار دارد.

مسجد رستم پاشا استانبول، کلی داستان در خود دارد که یکی از معروف‌ترین‌های آن‌ها تبدیل به سریالی معروف شده است. برای شنیدن آن‌ها، همراه پین‌تاتی باشید.

رستم پاشا، هیچ شباهتی به رستم نداشت!

خرم سلطان، شخصیت اصلی سریال معروف «حریم سلطان»، در واقع دختر یک کشیش ارتودوکس اکراینی- لهستانی بود که به واسطه جنگ اسیر و در بازار برده‌فروش‌ها در شهر قسطنطنیه به فروش رسید و به دربار عثمانی( حرمسرا) راه پیدا کرد. او در مدت کمی از یک کنیز عادی به همسر سلطان و دومین قدرت امپراتوری عثمانی تبدیل شد.

نتیجه این ازدواج یک دختر به نام شاهزاده «مهری ماه» و ۶ پسر بود. هدف خرم سلطان به تخت نشاندن پسرش «شاهزاده سلیم» بود. برای رسیدن به این هدف، دخترش را به عقد رستم پاشا، وزیر سلطان سلیمان درآورد تا با کمک او، ولیعهد و پسر بزرگ‌تر سلطان سلیمان، «سلطان مصطفی» را از سر راه بردارد.

با توطئه‌چینی رستم پاشا برای سلطان مصطفی، ولیعهد به خیانت علیه پدرش متهم شد تا تراژدی رستم و سهراب در دربار عثمانی به صورت دیگری اتفاق بیفتد. اما این رستم با رستمی که ما می‌شناسیم، از زمین تا آسمان فرق دارد. در واقع توطئه‌چینی رستم عثمانی باعث شد تا پدر دستور به اعدام پسرش بدهد. پس از آن، شاهزاده سلیم ولیعهد جدید شد.

رستم پاشا تا قبل از مرگش یکی از قدرتمندترین و ثروتمندترین مقامات عثمانی بود.

اما به همین راضی نبود. برای همین معمار سنان را مامور کرد تا مسجدی به نام او بسازد. کار ساخت مسجد در سال 1561 میلادی شروع شد. ولی عمر وزیر آن‌قدر نبود که مسجد را ببیند و در همان سال از دنیا رفت. مسجد دو سال بعد یعنی در سال 1563 میلادی آماده شد.

مسجد رستم پاشا؛ گوهر پنهان استانبول

برای ساخت مسجد زمین کوچکی در اختیار معمار سنان گذاشته شد. محل انتخاب شده در داخل بازار و در یکی از شلوغ‌ترین محله‌های استانبول (خیابان هسیرجیلار Hasircilar فعلی) بود، به همین دلیل ساخت مسجد را دشوار می‌کرد. ولی معمار سنان باز هم کاری کرد کارستان و مسجدی ساخت که به یکی از خاص‌ترین و زیباترین مساجد استانبول تبدیل شد.

مسجد روی تعدادی مغازه ساخته شده و برای همین از ساختمان‌های اطراف خود بالاتر است.

البته مسجد رستم پاشا را به راحتی نمی‌توان پیدا کرد، چون هم‌سطح خیابان نیست و برای رسیدن به آن باید از چندین پله بالا بروید. از دو ورودی می‌توان داخل این مسجد شد: یک ورودی اصلی از خیابان هسیرجیلار و ورودی کوچک دوم روبه‌روی خلیج شاخ طلایی.

بالای پله‌ها تراس و سالن اصلی مسجد قرار دارد. اولین چیزی توجه شما را جلب می‌کند، نمای داخلی مسجد است که با کاشی‌های «آیزنیک» قدیمی آبی‌رنگ پوشانده شده است که فضا را روحانی و معنوی می‌کند. تعداد کاشی‌ها به 2300 می‌رسد که در طی سال‌ها بخشی از آن دزدیده شده است!

مسجد رستم پاشا یکی از بهترین نمونه‌های معماری و کاشیکاری عثمانی است و آن را نمونه اولیه مسجد سلیمانیه که شاهکار معمار سنان است، می‌دانند. این الگوی کاشی‌کاری در مسجد دیگری تکرار نشده و این موضوع مسجد رستم پاشا را در میان مساجد استانبول منحصربه‌فرد کرده است.

مسجد رستم پاشا استانبول، مسجدی تک مناره است، به همراه یک گنبد اصلی و چهار گنبد فرعی. اگر در اطراف بازار ادویه یا مصری‌ها باشید، مناره مسجد را می‌توانید ببینید. فقط مراقب باشید در شلوغی بازار گم نشوید.

چگونه به این مسجد برویم؟

پیدا کردن مسجد رستم پاشا کمی سخت است. مورد داشتیم که کسی بارها از جلوی آن رد شده ولی مسجد را ندیده است. پس اگر مسجد را پیدا نکردید، یک پیام به پین‌تاتی بدهید تا شما را تا درب مسجد راهنمایی کند.

در ایستگاه میدان تکسیم سوار مترو فونیکولار (F1)  و در ایستگاه کاباتاش پیاده شوید.

به ایستگاه تراموا بروید و پس از سوار شدن خط T1 تراموا، در ایستگاه امینونو پیاده شوید.

آن‌جا بازار ادویه یا بازار مصری‌ها مشخص است. در انتهای بازار، مسجد رستم پاشا، خود را در میان ساختمان‌ها پنهان کرده، آن را پیدا کنید و از دیدنش لذت ببرید.

فقط حواستان باشد اشتباهی به مسجد سلیمانیه نروید. آن هم در همین نزدیکی است. هر چند بالاخره آن را هم باید ببینید.