بازار بزرگ استانبول

Istanbul Grand Bazar

سفر در کنار لذت دیدن جاذبه‌های تاریخی و گردشگری، لذت دیگری هم دارد و آن خرید سوغاتی است. خیلی از توریست‌ها و گردشگران با یک چمدان سفر خودشان را شروع می‌کنند و با چهار چمدان به پایان می‌رسانند. استانبول شهری است که کسانی که اهل خرید هم نبوده‌اند راضی شدند ساعت‌ها در بازارها و مراکز خرید آن بگردند و لذت ببرند. بازار بزرگ استانبول یکی از همین بازارهاست.

گرند بازار یا بازار بزرگ استانبول

یکی از بهترین و قدیمی‌ترین مراکز خرید استانبول، گرند بازار یا بازار بزرگ استانبول است که در حین انجام خرید، از یک جاذبه تاریخی هم بازدید می‌کنید. طبق گفته کارشناسان پین‌تاتی، شایع‌ترین موضوعی که در بازارها اتفاق می‌افتد، مسئله گم شدن یکی یا همه اعضای گروه مسافران است. برای همین پین‌تاتی به شما پیشنهاد می‌کند تا قبل از رفتن به دل ماجرا، یک شناخت ابتدایی ولی عمیق از بازار بزرگ استانبول به دست بیاورید.

تاریخ داغ بازار بزرگ استانبول

بعد از حمله سلطان محمد به قسطنطنیه، امپراتور روم شرقی جای خود را به امپراتور عثمانی داد و دین مسیحیت جای خود را به اسلام. پس شهر هم باید ظاهری متفاوت به خود می‌گرفت. یکی از این تغییرها، ساخت بازار بود که سلطان محمد فاتح شخصاً دستور آن را داد.

در سال 1455 میلادی بود که کار شروع شد و تا شش سال ادامه داشت. البته طبق تحقیقات تاریخ‌نگاران، این هسته اولیه بازار مخصوص تاجران پارچه و جواهر بود. به مرور زمان فضاهای جدیدی به آن اضافه شد و کسب‌وکارهای دیگر هم وارد بازار شدند. این‌جا پایان ماجرا نبود؛ بازار بزرگ استانبول به این راحتی به دست ما نرسیده است.

گرند بازار بارها آتش گرفته است:
-سال 1515 میلادی: اولین آتش‌سوزی
-سال‌های 1548، 1588، 1618 میلادی
-سال 1645 میلادی: از این تاریخ به بعد، روند آتش‌سوزی‌ها تندتر می‌شود.
-سال‌های 1652، 1658 میلادی
-سال 1660 میلادی: این آتش‌سوزی بازار را که هیچ، کل شهر استانبول را نابود کرد.
-سال‌های 1687، 1688،1695، 1701 میلادی

تازه حاکمان به فکر افتادند کاری کنند تا بازار بیشتر از این آتش نگیرد. پس جلسه‌ای گذاشتند و در آن جلسه قانون جدیدی را برای جلوگیری از آتش‌سوزی وضع کردند. قانون درباره نوع پوشش سقف مغازه‌ها و استفاده از وسایل گرمایشی بود. ولی باز هم بازار آتش گرفت.

از این آب گل‌آلود، بعضی‌ها کلی ماهی گرفتند. کاروکاسبی بنّاها سکه شده بود، به طوری که دیگر وسایلشان را از بازار بیرون نمی‌آوردند. بعد از هر آتش‌سوزی، معماران و بناها دست به کار می‌شدند تا آن قسمت را بازسازی کنند و هنوز ملات‌های جدید خشک نشده، جای دیگر گرند بازار استانبول آتش می‌گرفت.

دلیل این همه آتش‌سوزی در بازار بزرگ استانبول چه بود؟

شاید بپرسید دلیل این همه آتش‌سوزی چه بوده، ولی تاریخ هنوز جواب قانع‌کننده‌ای درباره دلیل آن نداده است. بعد از این همه سوختن، نوبت زلزله بود تا کمر بازار بزرگ را بشکند. در سال 1766 میلادی بخش زیادی از بازار تخریب شد.

بیش از یک قرن، بازار در آرامش بود و در دوران شکوفایی خود به سر  می‌برد. کاروکاسبی مغازه‌داران رونق گرفته و بازار استانبول به یکی از مهم‌ترین مکان‌های اقتصادی منطقه تبدیل شده بود. همه این‌ها تا قبل از سال 1894 میلادی بود. مردم استانبول این سال را به یاد دارند. زمانی که زلزله استانبول را زیر و رو کرد و البته بازار هم بی‌نصیب نبود. درصد خرابی آن‌قدر بود که مرمت و بازسازی بازار سال‌ها طول کشید.

و بالاخره آخرین آتش‌سوزی گرند بازار استانبول در سال‌های 1943 و 1954 میلادی اتفاق افتاد. دیگر بازار بزرگ استانبول، آن‌قدرها بزرگ نبود. کلی از مغازه‌ها و کاروانسراهایش را از دست داده بود.

بعد ازاین همه آتش‌سوزی ها

بازار بزرگ استانبول بعد از پشت سر گذاشتن این همه سختی و سوختن و ساختن، تازه در ابتدای قرن هفدهم به شکل حاضر درآمد. با آن همه خرابی الان بازار 65 خیابان سرپوشیده، 3600 مغازه و 14 کاروانسرا دارد.

از بین 250 تا 400 هزار بازدیدکننده‌ای که هر روز به بازار بزرگ استانبول می‌آیند، کمتر کسی از گذشته ناخوشایند آن خبر دارد و یا اگر هم می‌داند، پاک فراموشش می‌کند. چون حضور مغازه‌های رنگارنگ، فروشندگان گرم و صمیمی و گاهی زیرک، هر گردشگر و مسافری را در خود حل می‌کند.

بازار بزرگ استانبول و بخش‌های آن

گرند بازار استانبول از دو بخش اصلی تشکیل شده: بازار اصلی و بازار صندل. این دو بخش از همه جدا بودند و به مرور زمان به هم متصل شدند. بازار اصلی مستطیلی شکل و بازار صندل به شکل یک مربع است. بازار اصلی 4 ورودی دارد:

• دروازه عتیقه فروش‌ها در شمال
• دروازه جنوبی
• دروازه جواهرفروش‌ها در شرق
• دروازه پوشاک زنانه در غرب

چه چیزهایی در بازار بزرگ استانبول پیدا می‌شود؟

در گرند بازار استانبول همه چیز پیدا می‌شود؛ از شیر مرغ تا جان آدمیزاد. فقط باید اهل خرید باشید و حوصله به خرج بدهید. اگر فقط می‌خواهید بازارگردی کنید که هیچ، ولی اگر قصد خرید دارید قبل از ورود به بازار مشخص کنید که چه چیز می‌خواهید بخرید تا مستقیم به راسته آن بروید. به این صورت هم در وقت شما صرفه‌جویی می‌شود و هم در پول شما.

در بازارهای بزرگ معمولاً راسته‌های مختلف وجود دارد تا مردم راحت‌تر آن‌چه را که می‌خواهند پیدا کنند. دلیل دیگر هم کنترل کیفیت و قیمت کالاست. وقتی چند مغازه با کالاهای شبیه هم کنار هم باشند، رقابت بینشان شکل می‌گیرد و هر کدام می‌خواهند بهترین کیفیت و مناسب‌ترین قیمت را به مشتری بدهند.

در بازار بزرگ استانبول نزدیک به 20 راسته وجود دارد

راسته عتیقه‌جات: باید این کاره باشید تا سرتان کلاه نرود. البته خارج کردن اشیا خیلی قدیمی و قیمتی از ترکیه ممنوع است. حتماً قبل از خرید از این موضوع مطمئن بشوید که می‌توانید آن را از کشور ترکیه خارج کنید یا نه.

راسته فرش‌فروشان: وقتی یک ایرانی برای خرید قالی به ترکیه می‌رود، مثل این است که یک استانبولی به ایران سفر کند برای یادگرفتن زبان تُرکی!درست است که ترکیه در زمینه قالیبافی سابقه دارد، اما ایران خود مرجع قالیبافی جهان است.

راسته نقره‌کارها: بازار بزرگ استانبول مرکز تولید و فروش زیورآلات نقره‌ای است. فقط 50 کارگاه بزرگ در این‌جا فعالند و محصولات نقره مثل انگشتر، دستبند، گردنبند و گوشواره تولید می‌کنند.

راسته ادویه‌جات: مشابه این در بازارهای ایرانی فراوان است و احتمالاً با تصویر آشنایی مواجه می‌شوید. این مغازه‌ها در قدیم نقش عطاری و به نوعی داروخانه را داشتند. اما در حال حاضر تنها انواع ادویه، گیاهان دارویی، دمنوش‌ها، قرص‌ها و شربت‌های گیاهی و … می‌فروشند.

کلکسیون‌دارها: اگر دنبال کلکسیون‌های سکه و اسکناس‌های ترکی و خارجی می‌گردید، مستقیم بروید بازار بزرگ استانبول.

راسته کفاش‌ها: در ترکیه به کفش‌های دست‌دوز چرمی می‌گویند: «کفش یمنی». این کفش‌ها در حال حاضر فقط در بازار بزرگ استانبول پیدا می‌شود. هر چند که تعداد مغازه‌های آن نسبت به قبل کم شده اما هنوز برخی کفاش‌ها به کارشان ادامه می‌دهند.

راسته لباس و پوشاک چرم: لباس چرمی ترکیه در دنیا معروف است و بازار استانبول اصلی‌ترین مرکز تولید آن‌هاست.

راسته مسگرها: وارد این راسته که می‌شوید انگار وارد بازار مسگرهای میدان نقش جهان اصفهان شُدید. صدای چکش‌های استادکاران روی صفحات مسی که هفته‌ها طول می‌کشد تا به سماور، گلدان، قابلمه، سینی و … تبدیل شود.

راسته صراف‌ها: همان طلافروش‌های خودمان است. این راسته قبلاً صراف بودند و کم‌کم کارشان را به طلافروشی تغییر دادند، ولی اسم صراف روی آن‌ها ماند.

آداب خرید در بازار بزرگ استانبول

روزانه حدود 300 هزار نفر به بازار بزرگ استانبول می‌آیند؛ پس حتماً جای شلوغی است. در محل‌های شلوغ هم احتمال دزدی خیلی زیاد است. پس اگر قصد دارید به بازار بزرگ بروید، مدارک مهم خود را در هتل نگه دارید و تا جایی که امکان دارد کیف و وسایل اضافه با خود نبرید.

این نکته برای همه اماکن شلوغ در سرتاسر دنیا صدق می‌کند و فقط برای استانبول نیست.

اگر در بازار گُم شدید، نگران نباشید. چون در این فضای بزرگ و شلوغ، گم شدن یک موضوع عادی است. به تابلوها توجه کنید تا مسیرتان را پیدا کنید.فروشندگان بازار بزرگ حرفه‌ای‌اند. یعنی طوری شما را متقاعد به خرید می‌کنند که خودتان هم متوجه نمی‌شوید. برای همین بهتر است شما هم خریدار حرفه‌ای باشید و یا یک نفر حرفه‌ای همراه خود ببرید.

فرقی نمی‌کند شما از چه کشوری باشید، فروشندگان این بازار تلاش می‌کنند تا با شما ارتباط برقرار کنند، پس نگران این مسئله نباشید.

تا جایی که امکان دارد چانه بزنید. فروشندگان به این موضوع عادت دارند. نیازی نیست نگران آن‌ها باشید. حتی اگر شد از مغازه بیرون بیایید. به احتمال زیاد فروشنده به دنبال شما می‌آید با پیشنهاد نصف قیمت اولیه.

باتوجه به گذشته آتشین بازار، سیگار کشیدن در این مکان اکیداً ممنوع است.

چگونه به گرند بازار استانبول برویم؟

بازار بزرگ استانبول با مترو

چون بازار در منطقه فاتح و در بخش مرکزی و قدیمی استانبول قرار دارد، مسیرهای مختلفی برای رسیدن به آن وجود دارد. اگر در میدان تکسیم باشید، با مترو به ایستگاه فونیکولار ‌F1 به کاباتاش بروید. سپس از ایستگاه کاباتاش خارج شده و سوار تراموای خط T1 شوید و در ایستگاه بایزید کاپالی چارشی (Beyazit KapaliCarsi) پیاده شوید.‌

اگر گرسنه شدیم، کجا برویم؟

به احتمال 99 درصد در بازار یا گرسنه می‌شوید و یا تشنه. داشتن بطری آب معدنی توصیه می‌شود. البته چند آبخوری هم در بازار هست که می‌توانید از آب خنک آن‌ها استفاده کنید.

شاید بخواهید چند دقیقه استراحت کنید و چیزی بنوشید و یا بخورید. پس به دنبال نزدیک‌ترین و بهترین گزینه هستید:

– رستوران بورسا لوکانتاسی: از رستوران‌های قدیمی استانبول است که از سال 1927 میلادی دایر است. گوشت بره به همراه پوره بادمجان آن مشهور است. سرو غذا به صورت سلف سرویس است.
– رستوران Fes cafe: در مرکز بازار قرار دارد و ساندویچ‌های جمع‌وجور می‌فروشد.
– رستوران حمدی: کباب تُرکی این رستوران قدیمی را باید امتحان کنید. این رستوران در خیابان کالچین پلاک 17 قرار دارد.
– رستوران نار: در طبقه پنجم فروشگاه ارمغان در بازار قرار دارد. ماهی دودی و یا کوفته‌های کوچک گوشت این رستوران برای ناهار پیشنهاد می‌شود.